Korseden Modern Tasarıma: Sütyenin Şaşırtıcı Tarihi ve Evrimi

Her sabah rutin bir şekilde giydiğimiz, bazen "gün bitse de çıkarsam" dediğimiz, bazen de onsuz yapamadığımız o parça... Sütyen.

Bugün mağazaya gidip (veya sitemizden hesaplayıp) bedenimize uygun olanı saniyeler içinde seçebiliyoruz. Peki, hiç düşündünüz mü; yüz yıl önce kadınlar ne yapıyordu? Kadın iç giyiminin tarihi, aslında bir özgürleşme ve konfor arayışının tarihidir. Antik çağların "düzleştirici" bantlarından, 19. yüzyılın kaburgaları ezen korselerine ve bugünkü teknolojik harikalara uzanan bu yolculuğa inanamayacaksınız.

Antik Dönem: "Yok Etmek" İçin Giyilenler

İnanması güç ama tarihin ilk dönemlerinde moda "kıvrımlı olmak" değil, olabildiğince düz görünmekti. Antik Roma ve Yunanistan'da kadınlar, göğüslerinin büyümesini engellemek veya hareket ederken (spor yaparken) sabit tutmak için "Apodesmos" veya "Strophium" adı verilen keten bantlar sararlardı.

Amaç desteklemek veya kaldırmak değil, tamamen "bastırmaktı". Yani bugünkü sporcu sütyenlerinin çok ilkel ve konforsuz bir versiyonunu düşünün.

Karanlık Çağ: Nefes Kesen Korseler (Kelimenin Tam Anlamıyla!)

Orta Çağ bitti, Rönesans geldi ve moda dünyası 400 yıl sürecek bir işkence aletini icat etti: Korse.

1500'lerden 1900'lerin başına kadar ideal kadın vücudu "Kum Saati" şeklindeydi. İncecik bir bel ve yukarı itilmiş göğüsler makbuldü. Ancak bunun bedeli ağırdı:

• Korseler balina kemiğinden veya sert metallerden yapılırdı.
• İç organları sıkıştırır, nefes almayı imkansız hale getirirdi (Filmlerde kadınların sürekli bayılmasının sebebi romantizm değil, oksijensizlikti!).
• Kaburga kemiklerinde kalıcı deformasyonlara yol açardı.

Kadınlar yüzyıllar boyunca "Güzellik acı ister" diyerek bu zırhların içinde yaşadı. Ta ki bir balo gecesine kadar...

Devrim Anı: İki Mendil ve Bir Pembe Kurdele (1914)

Sütyenin modern tarihini değiştiren kişi, New York sosyetesinden 19 yaşındaki Mary Phelps Jacob (daha sonraki adıyla Caresse Crosby) oldu.

Mary, 1914 yılında bir akşam baloya hazırlanıyordu. Giyeceği ince ipek elbisenin altından sert ve hantal korsesinin belli olmasından nefret etti. Aynaya baktı ve "Artık yeter" dedi. Hizmetçisini çağırdı ve ona şunları getirmesini söyledi:

• İki adet ipek mendil,
• Biraz pembe kurdele,
• İğne ve iplik.

Mendilleri birleştirip göğüslerini ayıran (korseler gibi tek bir raf halinde birleştirmeyen), yumuşak ve askılı ilk sütyeni tasarladı. Baloya gittiğinde o kadar rahat hareket ediyordu ki, diğer kadınlar hemen farkı anladı ve "Bize de yapar mısın?" diye sormaya başladılar.

Mary, bu tasarımı için patent aldı ve korsenin tabutuna son çiviyi çaktı. Kadınlar artık nefes alabiliyordu!

Alfabe Devrimi: A, B, C, D Kapları

Sütyen icat edilmişti ama hâlâ "Tek Beden" mantığı hakimdi. Ya bol geliyordu ya dar. 1930'larda Warner Brothers Korse Şirketi (İsim ironik değil mi?), kadınların göğüslerinin sadece sırt genişliğiyle değil, hacimleriyle de farklılık gösterdiğini fark etti.

Böylece bugün kullandığımız A, B, C ve D kap sistemi geliştirildi. Bu, o dönem için müthiş bir inovasyondu. Artık kadınlar vücutlarına tam oturan iç çamaşırlarına sahip olabiliyordu.

Günümüz: Teknoloji ve Konfor

1950'lerin sivri uçlu "Bullet Bra"larından (Madonna'nın ikonik kostümü), 90'ların "Wonderbra" (Mucize Sütyen) akımına kadar sütyenler sürekli evrim geçirdi. Bugün dikişsiz, balensiz, hafızalı (memory foam) ve lazer kesim sütyenlerle konforun zirvesindeyiz.

Peki, Neden Hâlâ Yanlış Giyiyoruz?

Tarih boyunca kadınlar doğru ölçüyü bulmak için deneme yanılma yöntemini kullandı. Korseleri iplerle sıktılar, mendilleri bağladılar... Ama bugün elimizde Mezura ve Matematik var. Buna rağmen araştırmalar, günümüzde kadınların %80'inin hâlâ yanlış beden sütyen giydiğini gösteriyor.

Tarih Tekerrür Etmesin: Doğru Bedeni Bulun

Artık korse giymek zorunda değilsiniz ama yanlış beden sütyen giymek de modern bir işkencedir. Sırt ağrıları, duruş bozuklukları ve gün boyu süren rahatsızlık hissi kaderiniz değil.

Sadece bir mezura ile göğüs altı ve göğüs çevrenizi ölçün, gerisini bize bırakın.