Sayı Sistemi Dönüştürücü, bilgisayar bilimlerinde ve dijital elektronikte temel olan farklı sayı sistemleri (tabanlar) arasında anlık dönüşümler yapmanızı sağlar. Günlük hayatta kullandığımız onluk (Decimal) sistemdeki bir sayının, bilgisayarların anladığı ikilik (Binary) veya programcıların sıkça kullandığı onaltılık (Hexadecimal) sistemdeki karşılığını hızlıca bulabilirsiniz.

Sayı Sistemi Dönüştürücü Nasıl Kullanılır?

Araç tamamen interaktif çalışır. Herhangi bir "Hesapla" butonuna basmanıza gerek yoktur.

1. Değeri Girin: Elinizdeki sayıyı, ait olduğu sisteme ait kutucuğa yazın. Örneğin, onluk sistemdeki 255 sayısını "Decimal" kutusuna girin.
2. Sonuçları Anlık Görün: Siz değeri yazdığınız anda, diğer üç kutucuğun da anlık olarak o sayının diğer sistemlerdeki karşılıklarıyla dolduğunu göreceksiniz. 255 için Binary'nin 11111111, Hexadecimal'in ise FF olduğunu anında görebilirsiniz.

Sayı Sistemlerini Anlamak

Aracımız dört temel sayı sistemi arasında dönüşüm yapar:

• Decimal (Onluk Sistem - Taban 10): Günlük hayatta kullandığımız, 0'dan 9'a kadar olan rakamlardan oluşan standart sistemdir.
• Binary (İkilik Sistem - Taban 2): Bilgisayarların temel çalışma dilidir. Sadece 0 ve 1 rakamlarından oluşur. Her bir 0 veya 1'e "bit" denir.
• Octal (Sekizlik Sistem - Taban 8): 0'dan 7'ye kadar olan rakamları kullanır. Özellikle eski bilgisayar sistemlerinde ve bazı dosya izin (permission) sistemlerinde kullanılmıştır.
• Hexadecimal (Onaltılık Sistem - Taban 16): 0'dan 9'a kadar olan rakamları ve 10'dan 15'e kadar olan değerleri temsil etmek için A, B, C, D, E, F harflerini kullanır. Uzun binary kodlarını daha kısa ve okunaklı bir şekilde ifade etmek için programlamada yaygın olarak kullanılır.

Gerçek Hayatta Bu Sistemler Nerede Kullanılır?

• Binary: Tüm dijital teknolojinin temelindedir. Bilgisayarınızdaki her işlem, her dosya ve her piksel, en temel seviyede 0'lar ve 1'lerden oluşur.
• Hexadecimal:
  • Web Tasarımı: CSS'teki renk kodları (örn: #FF5733) kırmızı, yeşil ve mavi değerlerini onaltılık sistemde ifade eder. Renk kodları arasında dönüşüm için Renk Kodu Çevirici aracımızı kullanabilirsiniz.
  • Programlama: Bellek adreslerini, hata kodlarını ve karakter setlerini (ASCII/Unicode) temsil etmek için kullanılır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: Neden bilgisayarlar onluk sistem yerine ikilik sistem kullanır?

C: Çünkü ikilik sistem, elektriksel olarak kolayca temsil edilebilen iki duruma dayanır: "akım var" (1) ve "akım yok" (0). Milyarlarca transistörden oluşan modern işlemciler, bu iki durumu kullanarak karmaşık hesaplamaları son derece hızlı bir şekilde yapabilir.

S: Eğer bilgisayarlar ikilik sistem kullanıyorsa, neden programcılar onaltılık sistemi tercih ediyor?

C: Çünkü onaltılık sistem, ikilik sistemin insan tarafından okunabilir bir kısaltmasıdır. Bir onaltılık hane, tam olarak dört ikilik haneye (bit) denk gelir (örn: F = 1111). Bu, 1111101011001110 gibi uzun ve hataya açık bir binary kodunu, FACE gibi çok daha kısa ve akılda kalıcı bir şekilde yazmayı sağlar.

S: Bu araçla metinleri de çevirebilir miyim?

C: Hayır. Bu araç sadece sayısal değerler arasında dönüşüm yapar. Metin veya ikili (binary) verileri farklı kodlama şemalarına dönüştürmek için Base64 Kodlayıcı veya URL Kodlayıcı gibi araçlarımızı kullanabilirsiniz.