Karbon ayak izi, bir bireyin, organizasyonun veya ürünün, ısınma, ulaşım ve tüketim gibi faaliyetleri sonucunda atmosfere saldığı toplam karbondioksit (CO₂) ve diğer sera gazlarının miktarının bir ölçüsüdür. Genellikle bir yıl içinde ton cinsinden CO₂ eşdeğeri (CO₂e) olarak ifade edilir. Bu araç, yaşam tarzınızın üç ana alanı olan evsel enerji, ulaşım ve beslenme alışkanlıklarınıza dayalı olarak kişisel karbon ayak izinizi tahmin eder ve iklim değişikliği üzerindeki etkinizi anlamanıza yardımcı olur.

Kişisel Karbon Ayak İzi Hesaplayıcı Nasıl Kullanılır?

Hesaplama, akordiyon menü şeklinde düzenlenmiş üç ana bölümden oluşur. En doğru sonuç için her bölümü elinizdeki en yakın verilerle doldurun.

1. 1. Evsel Enerji Tüketimi: Bu bölüm, evinizdeki ısınma ve elektrik kullanımını ölçer. Aylık elektrik (kWh) ve doğal gaz (m³) tüketim bilgilerinizi faturalarınızdan bulabilirsiniz. Sonucun kişi başına düşen payını bulmak için evinizde yaşayan toplam kişi sayısını girin.
2. 2. Ulaşım Alışkanlıkları: Bu bölüm, seyahatlerinizin çevresel etkisini hesaplar. Özel aracınızla yılda yaklaşık kaç kilometre yol yaptığınızı ve yakıt türünü belirtin. Haftalık ortalama toplu taşıma kullanımınızı ve yıllık uçak seyahati sayınızı ilgili alanlara girin.
3. 3. Yaşam Tarzı ve Beslenme: Beslenme alışkanlıkları, karbon ayak izinin önemli bir parçasıdır. Özellikle kırmızı et tüketimi, metan gazı salınımı nedeniyle yüksek bir etkiye sahiptir. Size en uygun beslenme tipini seçin.

Tüm bilgileri girdikten sonra "Karbon Ayak İzimi Hesapla" butonuna basın.

Sonuçları Anlamak

• Toplam Ayak İzi: Sonuç ekranı, size bir yıl içinde atmosfere salınımına neden olduğunuz tahmini sera gazı miktarını ton CO₂ eşdeğeri olarak gösterir. Bu sonucunuzu Türkiye ve dünya ortalamalarıyla karşılaştırarak nerede durduğunuzu görebilirsiniz.
• Ayak İzinizin Dağılımı: Alttaki renkli grafik ise, toplam ayak izinizin hangi kategoriden (evsel, ulaşım, yaşam tarzı) ne kadar kaynaklandığını yüzdesel olarak gösterir. Bu, karbon ayak izinizi küçültmek için hangi alana odaklanmanız gerektiği konusunda size bir fikir verebilir.

Karbon Ayak İzinizi Azaltmak İçin İpuçları

Hesaplama sonucunuzu gördükten sonra, etkinizi azaltmak için basit adımlar atabilirsiniz:

• Enerji Verimliliği: Evinizde LED ampuller kullanın, elektronik aletleri kullanmadığınızda fişten çekin ve enerji verimli beyaz eşyalar tercih edin.
• Sürdürülebilir Ulaşım: Kısa mesafeler için yürüyün veya bisiklete binin. Mümkün olduğunca toplu taşımayı kullanın ve uçak seyahatlerinizi azaltmaya çalışın.
• Bilinçli Beslenme: Kırmızı et tüketimini azaltmak, karbon ayak izini düşürmenin en etkili yollarından biridir. Yerel ve mevsiminde üretilen gıdaları tercih etmek de taşıma kaynaklı emisyonları azaltır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: Neden "CO₂ eşdeğeri" (CO₂e) kullanılıyor?

C: Çünkü küresel ısınmaya neden olan tek sera gazı karbondioksit (CO₂) değildir. Metan (CH₄) ve Nitröz Oksit (N₂O) gibi diğer gazlar da etkilidir. CO₂e, bu farklı gazların ısı tutma potansiyellerini, ortak bir birim olan CO₂ cinsinden ifade ederek karşılaştırmayı kolaylaştırır.

S: Bu hesaplama ne kadar doğru?

C: Bu araç, ulusal ve uluslararası ortalama emisyon faktörlerine dayalı bir tahmindir. Gerçek ayak iziniz, kullandığınız ürünlerin üretim şekli ve tedarik zinciri gibi birçok karmaşık faktöre bağlıdır. Aracın amacı, kesin bir bilimsel ölçümden ziyade, yaşam tarzı seçimlerinizin etkileri hakkında güçlü bir farkındalık yaratmaktır.

S: Karbon Ayak İzi ile Su Ayak İzi arasındaki fark nedir?

C: Her ikisi de çevresel etkimizi ölçer. Karbon Ayak İzi, faaliyetlerimizin atmosfere saldığı sera gazı miktarını ölçerken; Su Ayak İzi, tükettiğimiz tatlı su miktarını ölçer. Çevresel etkinizin diğer boyutunu görmek için Su Ayak İzi Hesaplayıcı aracımızı da kullanabilirsiniz.

S: Şirketler için de karbon ayak izi hesaplanabilir mi?

C: Evet. Kurumsal karbon ayak izi, bir şirketin tüm faaliyetlerinden (üretim, lojistik, ofis enerji tüketimi vb.) kaynaklanan toplam sera gazı salınımını ifade eder ve genellikle daha karmaşık hesaplamalar gerektirir. Bu araç, kişisel ayak izi için tasarlanmıştır.