İstatistik, sayısal verileri toplama, analiz etme, yorumlama ve sunma bilimidir. Bu araç, bir veri setinin merkezi eğilimini (ortalama, medyan, mod) ve dağılımını (standart sapma, varyans) ölçen temel istatistiksel metrikleri hesaplar. Elindeki bir grup sayıyı anlamlandırmak isteyen öğrenciler, araştırmacılar veya meraklı herkes için pratik bir yardımcıdır.

İstatistik Hesaplayıcı Nasıl Kullanılır?

1. Veri Setini Girin: Analiz etmek istediğiniz sayısal verileri, aralarına virgül, boşluk veya yeni satır koyarak metin alanına girin. Ondalıklı veya negatif sayılar da kullanabilirsiniz.
2. Sonuçları Anlık İnceleyin: Siz veriyi girdikçe veya değiştirdikçe, tüm istatistiksel sonuçlar aşağıdaki kartlarda anlık olarak güncellenir.

Sonuçları Anlamak: Terimler Ne Anlama Geliyor?

Aracın hesapladığı her bir değer, veri setiniz hakkında farklı bir hikaye anlatır:

• Ortalama: Veri setindeki tüm sayıların toplamının, sayı adedine bölünmesiyle elde edilen aritmetik ortalamadır. Veri setinin "ağırlık merkezini" temsil eder.
• Medyan (Ortanca): Veri seti küçükten büyüğe sıralandığında tam ortada kalan değerdir. Ortalama, aşırı uç değerlerden (çok büyük veya çok küçük sayılar) kolayca etkilenirken, medyan veri setinin "tipik" bir üyesini daha iyi temsil edebilir.
• Mod: Veri setinde en sık tekrar eden sayıdır. Bir veri setinin birden fazla modu olabilir veya hiç modu olmayabilir.
• Standart Sapma: Verilerin ortalamadan ne kadar uzağa yayıldığının en yaygın ölçüsüdür. Düşük bir standart sapma, verilerin ortalamaya çok yakın kümelendiğini (tutarlı olduğunu); yüksek bir standart sapma ise verilerin geniş bir aralığa yayıldığını (değişken olduğunu) gösterir.
• Varyans: Standart sapmanın karesidir. İstatistiksel analizlerde kullanılan bir başka dağılım ölçütüdür.
• Diğer Değerler: Ayrıca veri setindeki toplamı, sayı adedini, en küçük ve en büyük değeri ve bu ikisi arasındaki fark olan aralığı (range) da görebilirsiniz.

Standart Sapma Neden Önemlidir?

İki farklı sınıfın sınav notlarını düşünün. Her iki sınıfın da not ortalaması 70 olsun. İlk bakışta iki sınıf da eşit derecede başarılı görünebilir. Ancak:

• A Sınıfı'nın notları (65, 70, 70, 75) ise standart sapması düşüktür. Bu, öğrencilerin çoğunun ortalamaya yakın, tutarlı bir performans sergilediği anlamına gelir.
• B Sınıfı'nın notları (30, 70, 70, 100) ise standart sapması yüksektir. Bu, sınıfta hem çok başarılı hem de çok başarısız öğrencilerin olduğu, yani performansın çok değişken olduğu anlamına gelir.

İşte standart sapma, bize ortalamanın tek başına anlatmadığı bu "tutarlılık" veya "değişkenlik" hikayesini anlatır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: Ortalama mı, medyan mı daha önemlidir?

C: Bu, veri setine bağlıdır. Eğer veri setinde maaşlar gibi aşırı uç değerler varsa (örneğin, bir CEO'nun maaşı), medyan genellikle "tipik" bir maaşı daha iyi yansıtır. Eğer veriler simetrik bir dağılıma sahipse, ortalama daha sık kullanılır.

S: Standart sapma negatif olabilir mi?

C: Hayır. Standart sapma, mesafelerin bir ölçüsü olduğu ve karekök alma işlemiyle hesaplandığı için her zaman pozitif bir sayıdır veya sıfırdır (tüm veriler aynıysa).

S: İstatistikler gerçek hayatta nerede kullanılır?

C: Tıbbi araştırmalarda bir ilacın etkinliğini ölçmekten, finansal piyasalarda bir hisse senedinin riskini (volatilite) belirlemeye, spor analizlerinden hava durumu tahminlerine kadar veriye dayalı karar verilen her alanda istatistik kullanılır.