Alan derinliği (İngilizce: Depth of Field - DOF), bir fotoğrafta net olarak kabul edilebilen en yakın ve en uzak noktalar arasındaki mesafedir. Bir fotoğrafçı için en önemli yaratıcı kontrol araçlarından biridir. Düşük alan derinliği (arka planın bulanık olduğu portreler gibi) veya yüksek alan derinliği (her yerin net olduğu manzaralar gibi) oluşturarak izleyicinin dikkatini yönlendirmeyi sağlar. Bu araç, kullandığınız ekipmana ve ayarlara göre bu net alanın nerede başlayıp nerede bittiğini hassas bir şekilde hesaplar.

Alan Derinliği (DOF) Hesaplayıcı Nasıl Kullanılır?

Aracımız tamamen interaktiftir. Girdiğiniz herhangi bir değeri değiştirdiğinizde sonuçlar anında güncellenir.

1. Kamera Sensörünü Seçin: Alan derinliği, kameranızın sensör boyutuyla doğrudan ilişkilidir. Listeden kendi makinenize en uygun sensör tipini seçin (Full Frame, APS-C, Micro Four Thirds, vb.).
2. Odak Uzaklığını (mm) Girin: Kullandığınız lensin milimetre cinsinden odak uzaklığını girin (örn: 50mm, 85mm, 200mm).
3. Diyaframı (f/değeri) Seçin: Fotoğrafı çekeceğiniz diyafram değerini (f-stop) seçin. Unutmayın, f/1.8 gibi küçük sayılar ("açık diyafram") düşük alan derinliği (bulanık arka plan), f/11 gibi büyük sayılar ("kısık diyafram") ise yüksek alan derinliği (her yer net) anlamına gelir.
4. Konu Mesafesini (metre) Girin: Kameranız ile netleme yaptığınız konu arasındaki mesafeyi metre cinsinden girin.

Sonuçları Anlamak

• Net Alan Başlangıcı/Bitişi: Netleme yaptığınız konunun ne kadar önünden başlayıp ne kadar arkasına kadar olan bölgenin kabul edilebilir derecede net çıkacağını metre cinsinden gösterir.
• Toplam Alan Derinliği: Net olan bölgenin baştan sona toplam uzunluğudur.
• Hiperfokal Mesafe: Özellikle manzara fotoğrafçıları için çok önemli bir kavramdır. Lensinizi bu mesafeye netlerseniz, bu mesafenin yaklaşık yarısından başlayarak sonsuza kadar olan her şeyin kabul edilebilir derecede net olmasını sağlarsınız. Manzara fotoğraflarında maksimum alan derinliği elde etmenin en pratik yoludur.

Alan Derinliğini Etkileyen Faktörler

Alan derinliğini kontrol etmenin üç ana yolu vardır:

• Diyafram (Aperture): En yaygın yöntemdir. Diyaframı ne kadar açarsanız (f/1.4 gibi daha küçük bir sayı), alan derinliği o kadar sığ (az) olur. Kısarsanız (f/16 gibi daha büyük bir sayı), alan derinliği o kadar artar.
• Odak Uzaklığı (Focal Length): Lensiniz ne kadar "tele" ise (örn: 200mm), alan derinliği o kadar sığ olur. Geniş açılı bir lens (örn: 24mm) ise daha fazla alan derinliği sunar.
• Mesafe: Konunuza ne kadar yaklaşırsanız, alan derinliği o kadar sığlaşır. Konudan uzaklaştıkça alan derinliği artar.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: "Bokeh" nedir? Alan derinliği ile aynı şey midir?

C: Hayır, ama yakından ilişkilidirler. Alan derinliği, net olan alanın "mesafesidir". Bokeh ise, bu net alanın dışında kalan, bulanık bölgelerdeki ışık noktalarının "estetik kalitesidir". İyi bir bokeh, genellikle yumuşak, dairesel ve dikkati dağıtmayan bir bulanıklık olarak tanımlanır. Sığ bir alan derinliği, belirgin bir bokeh yaratmak için bir ön koşuldur.

S: Full Frame ve APS-C sensörleri arasındaki fark neden önemli?

C: Daha büyük bir sensör (Full Frame gibi), aynı odak uzaklığı ve diyafram değerinde, daha küçük bir sensöre (APS-C gibi) göre doğal olarak daha sığ bir alan derinliği üretir. Bu, Full Frame kameraların portre fotoğrafçılığında arka planı bulanıklaştırma konusunda neden popüler olduğunu açıklar.

S: Bu hesaplama neden %100 kesin değil?

C: Bu araç, "karmaşıklık çemberi" (circle of confusion) adı verilen standart bir matematiksel modele dayalı olarak çok hassas bir tahmin yapar. Ancak, bir fotoğrafın "kabul edilebilir netliği" algısı, fotoğrafın ne kadar büyük basılacağı ve hangi mesafeden bakılacağı gibi öznel faktörlere de bağlıdır. Bu nedenle, sonuçlar pratik bir rehber olarak görülmelidir.

S: Bu aracı bir telefon kamerası için kullanabilir miyim?

C: Evet. Telefon kameraları genellikle "1/2.55 inç" gibi çok küçük sensörlere sahiptir. Listeden "Akıllı Telefon" veya en yakın sensör boyutunu seçerek bir tahminde bulunabilirsiniz. Telefonların neden genellikle her yeri net (derin alan derinliği) çektiğini bu hesaplama ile görebilirsiniz.